Latina/Lexikální témata/Zaměstnání

Z Wikiverzity
Jak používat klasifikační nálepkuTato stránka je součástí úložiště:
Příslušnost: všeobecná

Označení povolání je možno přechylovat, avšak tvary mužského rodu vyjadřují ve skutečnosti rod obecný (ještě více než v češtině), tedy například paedagogus znamená pedagoga bez ohledu na jeho pohlaví, a jen chceme-li zdůraznit, že dotyčný je žena, použijeme slovo paedagoga.

Obecné[editovat]

zaměstnání = occupātiō, -ōnis, f.
povolání = professiō, -ōnis, f.
práce, pracovní místo, pracovní povinnosti = negōtium, -iī, n.
podnikání, obchod = mercātūra, -ae, f.
živnost = quaestus, -ūs, m.
pracoviště = operandī locus, , m.
firma = negōtiātiō, -ōnis f.; domus, -ūs, f.; societās, -ātis, f.; mercātōria, -ae, f.

Řemesla[editovat]

řemeslník = faber, fabrī, m.
řemeslnice = fabra, -ae, f.
truhlář = scrīnārius, -iī, m.; arculārius, -iī, m.
truhlářka = scrīnāria, -ae, f.; arculāria, -ae, f.
kovář = ferrārius, -iī, m.
kovářka = ferrāria, -ae, f.
sklenář = speculārius, -iī, m.; fenestrārius, -iī, m.
sklenářka = speculāria, -ae, f.; fenestrāria, -ae, f.
zámečník = claustrārius, -iī, m.; serārius, -iī, m.
zámečnice = claustrāria, -ae, f.; serāria, -ae, f.
instalatér = hydraulicus, -iī, m.; plumbārius, -iī, m.
instalatérka = hydraulica, -ae, f.; plumbāria, -ae, f.

Zemědělství a lesnictví[editovat]

zemědělec, rolník = agricola, -ae, m.; agrī cultor, -ōris, m.; agricultor, -ōris, m.
rolnice = agrī cultrīx, -īcis, f.; agricultrīx, -īcis, f.
sedlák, farmář = colōnus, , m.
selka, farmářka = colōna, -ae, f.
zahradník (pečující o květiny a zeleň) = viridārius, -iī, m.; hortī cultor, -ōris, m.; horticultor, -ōris, m.
zahradnice (pečující o květiny a zeleň) = viridāria, -ae, m.; hortī cultrīx, -īcis, f.; horticultrīx, -īcis, f.
zahradník (pěstující zeleninu) = olitor, -ōris, m.
zahradnice (pěstující zeleninu) = olitrīx, -īcis, f.
zahradník (pečující o stromy), sadař = arborātor, -ōris, m.
zahradnice (pečující o stromy), sadař = arborātrīx, -īcis, f.
sadař (ovocnář) = pōmārius, -iī, m.
sadařka (ovocnářka) = pōmāria, -ae, f.
včelař = apiārius, -iī, m.; mellārius, -iī, m.
včelařka = apiāria, -ae, f.; mellāria, -ae, f.
lesník = saltuārius, -iī, m.
lesnice = saltuāria, -ae, f.

Technické profese[editovat]

dělník = operārius, -iī, m.
dělnice = operāria, -ae, f.
opravář = reparātor, -ōris, m.
opravářka = reparātrīx, -īcis, f.
inženýr = ingeniārius, -iī, m.
inženýrka = ingeniāria, -ae, f.
strojní inženýr, strojař = machinātor, -ōris, m.; ingeniārius mēchanicus, -iī -ī, m.
strojní inženýrka, strojařka = machinātrīx, -īcis, f., ingeniāria mēchanica, -ae -ae, f.
stavební inženýr, stavař = aedificātor, -ōris, m.; ingeniārius architectus, -iī -ī, m.
stavební inženýrka, stavařka = aedificātrīx, -īcis, f., ingeniāria architecta, -ae -ae, f.
programátor = programmātor, -ōris, m.
programátorka = programmātrīx, -īcis, f.

Sociální profese[editovat]

učitel = magister, -trī, m.
učitelka = magistra, -ae, f.
vychovatel, pedagog = paedagōgus, , m.
vychovatelka, pedagožka = paedagōga, -ae, f.
lékař = medicus, , m.
lékařka = medica, -ae, f.
pečovatel = cūrātor, -ōris, m.
pečovatelka = cūrātrīx, -īcis, f.
sociální pracovník = sociālis operārius, , m.
sociální pracovnice = sociālis operāria, -ae, f.

Obchod a podnikání[editovat]

podnikatel, obchodník = mercātor, -ōris, m.
podnikatelka, obchodnice = mercātrīx, -īcis, f.
živnostník, živnostnice = quaestum colēns, -entis, m./f.
prodavač = venditor, -ōris, m.
prodavačka = venditrīx, -īcis, f.
obchodník (sám prodávající), kramář = īnstitor, -ōris, m.
obchodnice (sám prodávající), kramářka = īnstitrīx, -īcis, f.

Doprava[editovat]

řidič = raedārius, -iī, m.
řidička = raedāria, -ae, f.
řidič (auta, kamionu, tramvaje, autobusu) = gubernātor, -ōris, m. (autocinētī, autocarrī, trānsviāriae, lāophoriī)[1]
řidička (…) = gubernātrīx, -īcis, f. ()
strojvedoucí = ferriviae gubernātor, -ōris, m.; ferriviae gubernātrīx, -īcis, f.
taxikář = taxiraedārius, -iī, m.
taxikářka = taxiraedāria, -ae, f.

Umění[editovat]

spisovatel = scrīptor, -ōris, m.
spisovatelka = scrīptrīx, -īcis, f.
básník = poēta, -ae, m.
básnířka = poētris, -idis, f.
hudebník (interpret) = modulātor, -ōris, m.
hudebnice (interpretka) = modulātrīx, -īcis, f.
výtvarník = figūrātor, -ōris, m.
výtvarnice = figūrātrīx, -īcis, f.

Obec a stát[editovat]

voják = mīles, mīlitis, m.
vojákyně = mīles, mīlitis, f., mīlitissa, -ae, f.
policista = vigil, -ilis, m.; custōs pūblicus, -ōdis -ī, m.
policistka = vigil, -ilis, f.; custōs pūblica, -ōdis -ae, f.
úředník, úřednice = officiālis, -is, m./f.
politik = vir rērum cīvīlium, virī, m.; vir cīvīlis, virī -is, m.; vir pūblicus, virī -ī, m.; polīticus, , m.
politička = fēmina rērum cīvīlium, -ae, f.; fēmina cīvīlis, -ae -is, f.; fēmina pūblica, -ae -ae, f.; polītica, -ae, f.

Historické[editovat]

mlynář = molitor, -ōris, m.
mlynářka = molitrīx, -īcis, f.

Zařazení na pracovišti[editovat]

pracovník, pracovnice = opifex, -ficis, m./f.
vedoucí (pracovník) = operum moderātor, -ōris, m.
vedoucí (pracovnice) = operum moderātrīx, -īcis, f.
ředitel (firmy) = rēctor, -ōris, m.
ředitelka (firmy) = rēctrīx, -īcis, f.
ředitel (oddělení) = moderātor, -ōris, m.
ředitelka (oddělení) = moderātrīx, -īcis, f.
zástupce ředitele = vicerēctor, -ōris, m.; submoderātor, -ōris, m.
zástupkyně ředitele = vicerēctrīx, -īcis, f.; submoderātrīx, -īcis, f.
  1. Slovem raedārius, resp. raedāria se označuje řidič z povolání obecně. Slovo gubernātor znamená původně „kormidelník“, a je proto potřeba je používat s určením dopravního prostředku, který řidič „kormidluje“.